Zgodnie z modelem Erica Berna w każdym człowieku dochodzą do głosu trzy stany ego, czyli osobowości: RODZIC, DOROSŁY i DZIECKO.
jest tą osobą co nieustannie podpowiada nam jak się zachować i co powinniśmy zrobić. Nim rozpoczniemy dorosłe życie wśród ludzi, rytuałów społecznych uczą nas rodzice i szkoła, mówiąc czego mamy nie widzieć, kogo słuchać, jak odczuwać i co myśleć. Wszystkie te instrukcje kodujemy w naszym umyśle. W latach późniejszych cała nasza swoboda zachowania ogranicza się do wykorzystania tej a nie innej zakodowanej rady. Rodzic jest tą częścią naszej osobowości, która nam je nieustannie podsuwa. Należy jednak przypomnieć, że rodzice mają również druga stronę swojej natury i potrafią nas obdarzać szczerym uczuciem i zrozumieniem.
jest naszym wewnętrznym głosem rozsądku. Obserwuje dokładnie otoczenie i rzeczowo doradza jak powinniśmy w życiu postępować.
jest najlepszą częścią naszej osobowości. Zazwyczaj jest spontaniczne, twórcze i kochające. Mimo, że potrafi być również egoistyczne i bezmyślne powinniśmy je w sobie odnaleźć, polubić i zaakceptować, gdyż odrzucone chowa się przynosząc więcej cierpień niż pożytku.
Chcąc lepiej zrozumieć nasze zachowania i towarzyszące im uczucia, musimy rozróżniać, która część naszej osobowości dochodzi aktualnie do głosu.
====  ====
Lepsze zrozumienie trzech stanów naszego ego ułatwia umieszczenie ich na, symbolizującym rozwój, kole horoskopu :
RODZIC - X dom,
DOROSŁY - VII dom,
DZIECKO - IV dom.
Wraz z rozwojem świadomości i zdobywaniem umiejętności społecznych, głos wewnętrzny Rodzica zostaje zastąpiony przez świadomie podejmowane działania społeczne. Nasze zachowania tracą cechy automatyzmów, nabytych w domu i szkole, a przyjmują cechy naszej osobowości.
otwarcie wychodzi do świata i ludzi, bacznie wszystko obserwując. Traktuje ludzi po partnersku z należnym im szacunkiem. Podobnie jak w przypadku Rodzica, lecz w krótszym czasie, zachowania Dorosłego nabierają cech naszej osobowości.
prowadzi do naszej wewnętrznej skarbnicy wiedzy, czyli zbiorowej nieświadomości, skąd czerpią wodę nasze korzenie. Zachowanie dziecka, które jest całkowicie zanurzone w nieświadomości zbiorowej, jest naturalne i zgodne z prastarym porządkiem rzeczy. Dziecko ze swoją niezawodną intuicją jest naszym najlepszym drogowskazem. Dzięki jego spontaniczności i kreatywności kobiety bywają urocze a mężczyźni inteligentni i dowcipni.
Z czasem zbyt duża ilość restrykcji, związanych z życiem społecznym, powoduje jego dezorientację i zanik spontanicznej radości życia.
Warto zauważyć, że wraz z rozwojem świadomości, związanej z umiejętnością życia w społeczeństwie, tracimy kontakt z naszym wewnętrznym dzieckiem, co utrudnia nawiązywanie intymnych relacji.
==== ====
Trzy stany ego w relacji dwóch osób.
Przedstawiony obok diagram relacji Erica Berna pokazuje nam sposoby komunikowania się dwojga ludzi. My skoncentrujemy się na kilku prostych typach relacji, w których bierze udział tylko jeden stan ego każdego z partnerów :
Ro - RODZIC,
Do - DOROSŁY,
Dz - DZIECKO.
Relacje te wykorzystamy do wyjaśnienia słów opisujących różne związki pomiędzy dwojgiem ludzi.
Im więcej mamy znajomych tym większą szansę na zawiązanie starych przyjaźni. Znajomi porozumiewają się w formie społecznych rytuałów, wykorzystując do tego swoistą maskę zwaną Personą. Persona jest specyficznym stanem naszego Dziecka, które usiłuje dać sobie radę wśród obcych.
Poniżej przytoczę kilka praktycznych rad ułatwiających nawiązywanie nowych znajomości:
- Zwracaj na siebie uwagę. Bądź otwarty na " tu i teraz ".
- Bądź szczery i otwarty na partnera. Świadomie go nie oszukuj. Staraj się zrozumieć położenie partnera, improwizuj i kontroluj dramaturgię sytuacji.
- Obdarowywuj partnera szacunkiem, tolerancją i bliskością, utrzymując jednocześnie dystans i niezależność.
- Nie bój się. Nie ma porażek jest tylko materiał do przemyśleń.
- Nigdy nie trać nadziei i cierpliwości. Każdego ranka Słońce wstaje na nowo.
- Pielęgnuj kontakty.
- Nie myśl - tylko działaj !
Partnerstwo jest oparte na szacunku, tolerancji i wzajemnym zrozumieniu. Podstawę partnerstwa stanowi wzajemne zaufanie wynikające z gotowości do wypełniania podjętych zobowiązań.
| Współpracownicy { Do - Do } |
Znajomi odnoszą się do siebie z dystansem, używając sformułowań neutralnych bądź zawierających znaczny ładunek pochlebstwa. Współpracownicy osiągają ten sam cel kierując swoje wypowiedzi w stronę rzeczy, o której mówią. Ich słowa docierają do słuchacza pośrednio, po odbiciu się od przedmiotu. A zatem współpracownicy komunikują się ze sobą za pośrednictwem materiału o którym mówią.
| Członkowie komitetu { Ro - Ro } |
Rozmowy członków komitetu mają pozór wymiany informacji. W rzeczywistości są wymianą oburzenia, płynącego z właściwych rodzicom uprzedzeń, nie zaś z wiedzy o faktach.
Intymność jest szczerą i otwartą relacją Dziecko - Dziecko, wolną od gier i wzajemnego wykorzystywania się. Inicjatywa należy do Dorosłego, dzięki czemu obie strony rozumieją, nieraz bez słów, sens zawieranego kontraktu. Z czasem Dorosły się wycofuje, a Dziecko rozluźnia i zaczyna zachowywać się coraz bardziej naturalnie. Dorosły jednak stale strzeże wypełniania zobowiązań. Intymnej relacji najbardziej szkodzi wtrącający się Rodzic, zarówno partnera jak i własny.
| Kompani { Ro - Ro, Do - Do, Dz - Dz } |
Może to być relacja przebiegająca na każdym z trzech poziomów. Kompan to ktoś z kim jesz, bawisz się, idziesz do kina. Kompani nie muszą dbać o dobro partnera, a ich relacja może być krótkotrwała.
| Przyjaciele { Do - Do, Dz - Dz, Do - Dz, Dz - Do } |
Główną cechą przyjaźni jest to, że nie bierze w niej udziału Rodzic partnera. Przyjaźń to dowolna relacja Dziecka i Dorosłego obu partnerów. Przyjaciel to solidniejsza wersja kompana. Często przyjaciele wierzą w ten sam nonsens.
Miłość jest związkiem typu Dziecko - Dziecko. Dziecko nadaje miłości blask widoczny tylko dla zakochanego.
Źródłem uczucia jest zawsze Rodzic. Prawdziwe uczucie polega na byciu pomocnym gdy jest taka potrzeba oraz okazywaniu troski w krytycznych momentach.
| Podziw { Do - Ro, Dz - Ro } |
Możemy wyróżnić podziw Dorosłego i podziw Dziecka. Podziw Dorosłego jest rzeczowym docenianiem partnera za jego określone cechy, a podziw Dziecka jest zauroczeniem.
==== ====
Prześledźmy dwa dialogi:
Ewa: Jak myślisz, czy wyzdrowieję?
Adam: Myślę, że tak.
Ewa: Dziękuję, miło to słyszeć.
Ewa: Jak myślisz, czy wyzdrowieję?
Adam: Myślę, że tak.
Ewa: A skąd Ty możesz to wiedzieć?
Pierwszy dialog jest przykładem prostej i otwartej rozmowy, pozbawionej podstępu i zmiany ról. W dialogu drugim Ewa zmienia swoją rolę, a pierwsze zdanie jest tylko pretekstem do zadania pytania: a skąd Ty możesz to wiedzieć?
Rozróżniamy wiele podobnych gier słownych, które możemy nazwać: "tak, ale", "nareszcie cię dorwałam", "patrz co ze mnie zrobiłeś", "gdyby nie Ty to". Prowadzenie gier w rozmowie jest tak powszechne, że wydaje się, że życie bez gier jest niemożliwe. Głównym ich celem jest uniknięcie zbliżenia i zwiększenie poczucia własnej wartości. Na prowadzonych w rozmowie grach tracą oboje partnerzy. Uwalnianie się od prowadzenia gier najlepiej rozpocząć od siebie samego. Rezultatem takiego postępowania będzie wzrost przychylności partnera.
==== ====
|
|
