KONFUCJANIZM,
---
doktryna moralno-polityczna, religijno-filozoficzna i światopoglądowa, głoszona przez Konfucjusza (VI–V w. p.n.e.) oraz jego uczniów i kontynuatorów. Filozoficzną podstawą konfucjanizmu było założenie, że wszystko, co się dzieje, musi być zgodne z „ładem nieba” (tao). Konfucjanizm postulował program przywrócenia tradycyjnych „zależności społecznych” (tzw. wulun), m.in. podwładnego od panującego, syna od ojca, żony od męża, oraz stworzenia na podstawie zasad ren (humanitarność), yi (sprawiedliwość), li (rytuał, etykieta) patriarchalno-feudalnej hierarchii społecznej, głosił zarazem kult przeszłości. Konfucjanizm stanowił próbę wypracowania zasad etycznych, społecznych i politycznych oraz sposobów sprawowania władzy i stał się doktryną państwa feudalnego Chin. W okresie dynastii Han (206 p.n.e.–220 n.e.) ewoluował w kierunku teologicznym i teistycznym. W późniejszych szkołach konfucjanizmu przeważała postawa egzegetyczna. W okresie panowania dynastii Song (960–1279) na gruncie odnowienia tradycyjnego konfucjanizmu powstał neokonfucjanizm, który stał się oficjalną filozofią cesarstwa chińskiego i dominował w chińskiej myśli i kulturze aż do XX w.