Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie na Powiślu
ul. Dobra 56/66

Nowa Biblioteka została otwarta dla czytelników 15 grudnia 1999r. Dziennie odwiedza ją ok. 3500 tys. osób.

W 1993 r. rozpisano konkurs architektoniczny na nowy gmach Biblioteki. Pierwszą nagrodę oraz wskazanie do realizacji uzyskał projekt architektów Marka Budzyńskiego i Zbigniewa Badowskiego.

(...) Nas, zespół projektantów, zafascynował w tym procesie zarówno sposób finansowania inwestycji, jak i wyznaczona przez Uniwersytet idea Biblioteki łączącej wolny dostęp do zbiorów ze sformalizowanym dostępem przez katalog i obsługę oraz jednoczesną możliwość osiągnięcia poprzez komputer informacji z międzynarodowych zbiorów bibliotek uniwersyteckich. W pełni tę ideę zinternalizowaliśmy, przyjęliśmy za swoją.
Również zestawienie Biblioteki z częścią komercyjną było bliskie naszym przekonaniom o jedności przeciwieństw i o tym, ze ich zestawienie we właściwych proporcjach stanowi o sukcesie organizacji nad entropią.

Mam przekonanie do ruchu, który nazywany jest rozwojem zrównoważonym, dlatego symboliczna jedność przeciwieństw natury i kultury jest motywem przewodnim projektu BUM.

Budynek ten, jak każdy inny, ma swoje zewnętrze i wnętrze.

Zewnętrze mówi o współżyciu budowli z naturą i kulturą, ma aspiracje do Znaku. Ma dach i trzy fasady tzw. "Ekologiczne", o biologicznie czynnej powłoce. Ich nastrój określają stelaże odprowadzające i rozprowadzające wodę z dachu po siatkach i pnąca się po nich roślinność i zielone zacieki z patyny miedzi, układające się na surowym betonie. Te naturalnie rosnące rośliny czytane będą jak ornament budowli.

To trudne do przyjęcia, tak dla specjalisty od zieleni, jak i managerów, którzy mają nawyk traktowania zieleni jako elementu wykończeniowego budowy, ale dość swobodnie wykorzystywanego, tymczasem jest to miejsce decydujące, czy przeciwieństwa natury i kultury staną się twórcze czy destrukcyjne.

Czwarta fasada, nazywana "kulturową", mówi o związkach z przeszłością, z różnorodnością cywilizacji, z grecko-rzymskim i judeo-chrześcijańskim źródłem polskiej kultury. Wiąże ona budowlę w jedność z organizacją miasta.
Przez sześć wejść od strony ul. Dobrej życie przenika do Wnętrza, do "Uliczki", do przestrzeni dzielącej i wiążącej część komercyjną z Biblioteką i zewnętrzną zielenią. To znowu miejsce styku przeciwieństw, miejsce, w którym delikatne proporcje decydują o sukcesie oczekiwanego nastroju współistnienia.

Wnętrze Biblioteki jest światem wyizolowanym, światem specjalnego, sztucznie stworzonego klimatu, w którym książka jest równie ważna jak czytelnik, jest światem ducha kultury.

Przestrzeń tego świata jest, jak każda euklidesowa, uformowana na trzech osiach wzajemnie prostopadłych, wyznaczających związki.

Pierwsza z nich, podłużna, wyznaczająca związki Świątyni Wiedzy z życiem codziennym, prowadzi od "Uliczki" schodami zwanymi "Propyleje" przez "kolumnadę filozofów" do hallu informacji i dalej do czytelni głównej.

Druga oś, prostopadła do pierwszej, wyznacza związki z naturą, z otaczającym parkiem wspinającym się na i przykrywającym przestrzeń Biblioteki.

W miejscu przecięcia dwóch pierwszych przechodzi oś trzecia, pionowa, symbolicznie wyznaczająca związek kultury i wszechświata. To oś idei, wiary, spraw transcendentalnych.

Na tych trzech osiach wokół hallu informacji rozpięta jest sieć indywidualnych związków ze zbiorami.

Sieć przejść między regałami na trzech poziomach połączonych schodami i windami tworzy swoiste przestrzenne miasto książek ze swoją kulminacją w "Agorze", hallu informacji.

Poruszanie się po tej przestrzeni wyznacza jej czwarty wymiar i przynosi wyraziste odczucie czasoprzestrzeni.

Magazyny zwarte, niedostępne dla czytelnika, są na poziomie ziemi, pod przestrzenią otwartą Biblioteki.

Od strony Wisłostrady i ul. Lipowej na wszystkich poziomach jest pasmo pokoi przygotowania i konserwacji zbiorów. (...)

Architekt Marek Budzyński na spotkaniu z Papieżem Janem Pawłem II
w czerwcu 1999 r. w budynku BUW

Autor: Katarzyna Kemus

Autor: Krzysztof Drupka